Vergankelijkheid 

Hoe treedt u uw eigen vergankelijkheid tegemoet? 

Voor veel mensen is dit een moeilijk thema, terwijl alles in ons leven vergankelijk is. Onze jeugd gaat voorbij; liefdes komen en gaan soms ook weer; vakanties zijn eindig; het werk houdt op een gegeven moment op; roem en status zijn betrekkelijk. En ons leven is zelf ook eindig.  

Het besef van vergankelijkheid is het meest fundamentele levensthema. Het ‘weten dat ons leven komt en ook weer eindigt’ bepaalt al het andere.  Dit kan angst geven voor het lijden, de angst om geliefden en kinderen achter te moeten laten.  En de angst voor een verlies van het ‘ik’.  Dat de wereld gewoon doorgaat zonder jou. Voor de één voelt dit bevrijdend, een ander wordt er bang van.

Er zijn verschillende manieren om met deze angst om te gaan. Je kunt het proberen te ontlopen. Alles wat met eindigheid of met de dood te maken heeft, wordt dan zo veel mogelijk vermeden. Dit is een strategie die zeker in een bepaalde fase van het leven kan werken. En laten we eerlijk zijn, als je jong bent en het leven nog vol op je staat te wachten, dan past de dood en eindigheid daar niet echt bij. 

Maar het weglopen voor de vergankelijkheid heeft ook een keerzijde. Omdat het besef van de eindigheid ons juist bij het leven van nu kan brengen. Het tegemoet treden van de vergangelijkheid hoeft niet te resulteren in wanhoop. Het leven in de schaduw van de dood, kan ons juist de ogen openen om de dingen te doen die van belang zijn.

Een beeld dat mij zelf troost geeft is dat van de ‘overdracht’.  Als we goed naar ons zelf kijken, naar onze gedachten en herinningen en wie we zelf zijn geworden, dan kun je teruggaan naar alles wat er in ons hoofd aanwezig is. We horen de stemmen van onze ouders, van broers en zussen, van de leraren die je iets hebben bijgebracht, van vrienden en vriendinnen. Ook alle boeken die je hebt gelezen blijven in ons.  Zal het ook zo gaan met ons eigen leven?, dat anderen je meenemen na je dood?.  Dat je iets waardevols van jezelf nalaat aan mensen die je ontmoet en dat die mensen dat weer doorgeven waardoor het in de wereld blijft, ook als jij er niet meer bent. Yalom noemt dit rimpelingen in het water. Dat is een krachtig argument tegen het idee dat alles in het licht van de dood zinloos is volgens Yalom. 

Ook denkbeelden uit het Boeddhisme,Taosmie, Christendom en de Islam kunnen troostrijk zijn en houvast bieden. 

Het accepteren van mijn eigen vergankelijkheid is iets gemakkelijker wanneer ik weet dat...